Depresja. Jak ją rozpoznać i jak reagować?
Nie zawsze obniżony nastrój, brak energii, czy ucieczka w sen, muszą świadczyć o depresji. Są jednak niewątpliwie objawami, z którymi należy „coś” zrobić, a nie czekać i liczyć na to, aż same miną.
Czym jest depresja?
Depresja to ogólny stan przygnębienia, który wpływa na całe nasze funkcjonowanie. Zwykle depresji towarzyszy irracjonalny lęk. Depresja jest związana z zaburzoną biochemią mózgu. Czynnik wyzwalający: często długotrwały stres, a co za tym idzie: zaburzenie gospodarki hormonalnej. Często może dotknąć osobę zaradną, szczęśliwą i dobrze radzącą sobie w życiu.
Kiedy i w jaki sposób reagować?
Często zbyt późno reagujemy na objawy, a im później, tym trudniej nam poradzić sobie z chorobą. Dlatego warto porozmawiać osobiście ze specjalistą możliwie wcześnie. Po to, aby odnaleźć potencjalne przyczyny obniżonego nastroju, określić z czym mają związek zachowania ucieczkowe (jak na przykład przesypianie całego dnia), opracować plan pracy, wspólnie odnaleźć nowe strategie radzenia sobie. Z kimś, kto spojrzy z boku idzie łatwiej i sprawniej. To niekoniecznie już depresja, ale im szybciej zareagujesz, tym łatwiej przebiegnie cały proces zmiany.
Ciało wpływa na umysł, a umysł na ciało
Wiemy wszyscy doskonale, że umysł wpływa na ciało, a ciało na umysł. Długotrwały stres zmienia biochemię mózgu, organizm wydziela inne hormony niż wówczas, gdy jesteśmy szczęśliwi i spokojni. Przyczyną obniżonego nastroju może być nasze podejście do trudności, czynniki zewnętrzne (czyli problemy, które napotykamy), ale także zmiany fizjologiczne w organizmie.
Dieta i zaburzenia fizjologiczne
Często człowiek ma postawioną błędnie diagnozę depresji, a okazuje się, że wystarczyło poprawić gospodarkę wapniowo-magnezową i „depresja” znika. Czasem jest to kwestia przebadania poziomu hormonów i dobrania odpowiednich leków hormonalnych ( a nie tych na depresję). Fizjologia ciała, poziomy hormonów, dieta, ruch lub jego brak – to wszystko może wpływać na zmiany biochemiczne w mózgu i nasz stan psychiczny.
Wewnętrzne wyciszenie
Nauczenie się wprowadzania organizmu w stan wyciszenia, relaksu, czy błogości i umiejętność wykorzystywania tych stanów w swoim codziennym życiu (wpływania na optymalny poziom pobudzenia), ma korzystny wpływ na fizjologię ciała. Co za tym idzie: depresja przestaje nam grozić.
Tak, jak depresja „sączy się” powoli, jako stan przygnębienia, aż z czasem wszystko przestaje nas cieszyć, tak medytacja, relaksacja i wewnętrzne wyciszenie „sączą” w nasz organizm przyjemne i spokojne stany. Te stany prowadzą nas w przeciwną stronę niż depresja.
Świeżość spojrzenia
Zdarza się, że na stany obniżonego samopoczucia wpływa nuda, rutyna, natłok stale powtarzających się obowiązków. Jeśli tracisz świeżość spojrzenia, przestają cieszyć Cię takie rzeczy, które kiedyś Cię cieszyły – straciłeś świeżość spojrzenia.
TUTAJ poczytaj w jaki sposób odzyskać świeże spojrzenie.
Wsparcie specjalisty – czy jest niezbędne?
Czy tylko słabi ludzie korzystają z perspektywy rozmowy ze specjalistą?
W dzisiejszych czasach silne i zaradne osoby często korzystają z perspektyw, jakie oferują specjaliści w danej dziedzinie. Zwykle jesteśmy specjalistami w dziedzinach, którymi się zajmujemy, nie musimy wiedzieć wszystkiego o wszystkim. O depresji, zaburzeniach i pracy z umysłem wcale nie musimy wiedzieć wszystkiego – wystarczy zwykła konsultacja z kimś, kto to wszystko już wie. Oszczędzasz czas i energię decydując się zaufać specjaliście.
Szersza perspektywa dla odważnych
Jeśli wiemy jak – możemy próbować sami poradzić sobie ze stanami depresyjnymi. Jednak w trudnościach zwykle widzimy tylko jedną, wąską perspektywę i nie umiemy spojrzeć na naszą sytuację z metapoziomu. To dotyczy wszystkich, także psychologów i terapeutów. Oczywiście, że możemy wprowadzać zmiany w naszym myśleniu, podejściu i funkcjonowaniu samodzielnie. Pomoc kogoś z zewnątrz może proces usprawnić i wskazać nam nowe perspektywy. Niezależnie od tego czy jesteś osobą, która dobrze sobie radzi na co dzień, konfrontowanie swojego spojrzenia ze spojrzeniem kogoś z zewnątrz poszerza naszą perspektywę i daje więcej możliwości. Wymaga jednak odwagi, by podważyć to, co już sami wiemy o sobie i świecie. Może istnieją lepsze możliwości niż te, których się trzymamy?
Czy umiesz być konsekwentny, gdy nie czujesz się dobrze?
Zmiana wymaga przeorganizowania swojego postrzegania, podejścia i wielu elementów w życiu. Do wprowadzania zmian potrzebna jest konsekwencja. Nie zawsze w trudnych chwilach mamy siłę, aby tej konsekwencji się trzymać, a zatem ciężko nam samodzielnie przeorganizować swoje życie. W przeorganizowaniu oraz utrzymaniu konsekwencji również może Ci się przydać ktoś, kto spojrzy na sytuację z boku i pomoże ustalić odpowiednie kroki. Po ustaleniu najwłaściwszej dla Ciebie, indywidualnie dobranej pracy, może Ci się mimo wszystko nie chcieć wprowadzać zmian. Wtedy przyda się bieżące wsparcie (nawet SMS-owe) kogoś, kto pomoże Ci przebrnąć cały proces.
Znalezienie właściwego specjalisty
Znajdź specjalistę, który nadaje na podobnych falach lub potrafi dopasować się do Twojego punktu widzenia. Chodzi przecież o to, aby ułożyć plan pracy dobrze dopasowany właśnie do Ciebie, a nie narzucić z góry założone schematy. Musisz „czuć” to, nad czym pracujecie, to musi być Twoje, a specjalista ma Ci pomóc to odkryć i dopasować do Twojej indywidualnej i niepowtarzalnej sytuacji.
Psycholog, czy psychiatra? W wielkim skrócie: psychiatra przepisuje leki, więc wpływa na zmiany biochemiczne, jakie wywołuje depresja, po to, aby na poziomie czysto fizjologicznym je zmieniać. Psycholog, natomiast pracuje z Twoim umysłem, przekonaniami, podejściem do świata, emocjami. Po to, abyś nauczył się siebie samego lepiej, zrozumiał, co Tobą kierowało do tej pory, jakie mechanizmy były konstruktywne, a jakie destruktywne i wprowadził potrzebne zmiany. Po to, aby nie być przez kolejne lata uzależnionym od działania leków zmieniających biochemię. Sam nauczysz się ją zmieniać. Metody psychologiczne oraz farmakoterapię można stosować jednocześnie, zwłaszcza, w bardzo głębokich stanach depresyjnych. Z czasem można zacząć odstawiać leki.
Podsumowując, umysł wpływa na ciało, a ciało na umysł, więc warto sprawdzić, czy „to już depresja”, czy wystarczą niewielkie zmiany w podstawowych obszarach życia. Nauczenie się panowania nad swoim umysłem i utrzymywania optymalnego poziomu pobudzenia, wyciszanie, medytacja, wprowadzają zmiany w biochemii mózgu, zapobiegając depresji. Kiedy zauważysz utrzymujący się stan obniżonego nastroju, warto udać się do kogoś, kto zna temat, będzie w stanie zrozumieć Twoją sytuację, przeanalizować dotychczasowe oraz nowe możliwości i mechanizmy radzenia sobie i pomóc ustalić plan zmian oraz da wsparcie w utrzymywaniu konsekwencji. Dlatego odważnie korzystaj ze wsparcia.